Τις τελευταίες δεκαετίες τα αγγλικά μπουλντόγκ γίνονται όλο και πιο δημοφιλή σε αρκετές χώρες. Από την μια, ο κόσμος δηλώνει ερωτευμένος με την εξωτερική εμφάνιση του ζώου, κι από την άλλη ένας σωρός από προβλήματα υγείας που το βασανίζουν εφόρου ζωής.
Στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις της Καλιφόρνια, ο Νιλς Πίτερσεν και η ομάδα του συνέταξαν μια μελέτη προβληματιζόμενοι για την συνεχόμενη αύξηση στην συχνότητα κληρονομικών παθήσεων σε διάφορες φυλές σκύλων. Επέλεξαν να μελετήσουν το γονιδίωμα (DNA) του αγγλικού μπουλντόγκ, την κατεξοχήν νούμερο ένα φυλή με κληρονομικά προβλήματα υγείας. Στη μελέτη συμμετείχαν 102 καθαρόαιμα σκυλιά αυτής της φυλής. Σκοπός της έρευνας ήταν να εντοπίσουν αν υπάρχει αρκετή γονιδιακή ποικιλομορφία, κάτι που θα έδινε περιθώρια διόρθωσης κληρονομικών προβλημάτων που αφορούν την εμφάνιση και την υγεία του ζώου, μέσω επιλεγμένης αναπαραγωγής. Τα αποτελέσματα της μελέτης, καθόλου ενθαρρυντικά. Η έρευνα έδειξε πως η γονιδιακή ποικιλομορφία στα αγγλικά μπουλντογκ είναι πολύ χαμηλή, πράγμα που καθιστά αδύνατη τη βελτίωση της κατάστασης υγείας των ζώων αυτών μέσω επιλογής.
Όμως, πως φτάσαμε σε αυτό το αδιέξοδο; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Όλες οι φυλές σκύλων έχουν δημιουργηθεί από τον άνθρωπο μέσω επιλογής. Τι εννοούμε με τον όρο επιλογή; Όλες οι φυλές σκύλων έχουν τους ίδιους πρόγονους. Όμως, στην πορεία, ο άνθρωπος μέσω επιλογής (επιλογή ζώων με ίδια χαρακτηριστικά και ακολούθως μεταξύ τους αναπαραγωγή) κατάφερε να μαζέψει συγκεκριμένα γονίδια που εκφράζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά σε κάποια ζώα, δημιουργώντας τις σημερινές φυλές σκύλων.
Όμως, τι πηγε στραβά; Για να επιτευχθεί αυτό, συνήθως ο αρχικός πληθυσμός που επιλέγεται για αναπαραγωγή είναι σχετικά μικρός (λίγων ατόμων). Αυτό σημαίνει ότι θα γίνουν αρκετές αιμομιξίες και τελικά εκτός από τα επιθυμητά χαρακτηριστικά που θα έχει η τελική ομάδα ατόμων που θα δημιουργηθεί, θα κληρονομηθούν κι αρκετές παθολογικές μεταλλάξεις. Η κληρονομικότητα και η έκφραση των γονιδίων δεν είναι τόσο απλή υπόθεση. Πολλές φορές κάποιο χαρακτηριστικό που θέλουμε να υπάρχει σε ένα πληθυσμό, μπορεί να συνγκληρονομείται με κάποιο άλλο χαρακτηριστικό ή να βοηθά στην έκφραση κάποιου άλλου γονιδίου, μη επιθυμητού.
Τι έγινε στην περίπτωση των αγγλικών μπουλντογκ; Το αγγλικό μπουλντόγκ είναι μια από τις πιο δημοφιλείς φυλές σκύλων στον κόσμο, λόγω της έκφρασης του προσώπου που θυμίζει μικρού παιδιού αλλά και της συμπεριφοράς του. Οι αλλαγές στον σωματότυπο και τον χαρακτήρα που απαιτήθηκαν για να δημιουργηθεί η φυλή ήταν πολλές. Αυτές οι αλλαγές έχουν γίνει σε βάθος εκατοντάδων χρόνων αλλά ιδιαίτερα ταχύτατα τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι πρώτες ιστορικές αναφορές σε σκύλο τύπου "μπουλντογκ" έγιναν το 1632 ως ζώα που συμμετείχαν σε μάχες με ταύρους. Η ράτσα κινδύνεψε να αφανιστεί μετά την απαγόρευση της συμμετοχής των ζώων σε τέτοιου είδους μάχες το 1802. Αργότερα, τη δεκαετία του 1830 αρχίζει μια προσπάθεια διάσωσης της φυλής από μια αρκετά μικρή ομάδα 68 σκύλων. Αρχικά, η φυλή είχε λιγότερο χονδροδυστροφικά χαρακτηριστικά, μεγαλύτερο μέγεθος, καθόλου ζαρωμένο δέρμα, μακρύτερο ρύγχος και μακριά ουρά. Όμως, με την ταχύτατη και ανεξέλεγκτη εκτροφή, η εικόνα που παρουσιάζεται στον καθρέφτη ενός μπουλντογκ σήμερα είναι μάλλον ντροπιαστική. Έντονα χονδροδυστροφικός σκελετός, σχεδόν ανύπαρκτο ρύγχος, απίστευτα ζαρωμένο δέρμα, προγναθικό στόμα, κλειστά ρουθούνια, σωρός από αναπνευστικά προβλήματα που του καθυστούν δύσκολη και βασανιστική την αναπνοή, μυοσκελετικά προβλήματα, αλλεργίες και δερματικά προβλήματα, ανικανότητα στο ζευγάρωμα και στον τοκετό, είναι μερικές από τις προειδοποιήσεις της φύσης ότι βρισκόμαστε σε λάθος δρόμο.
Δυστυχώς όμως, η δημοτικότητα δεν συμβαδίζει με την υγεία και έχει ασκηθεί επανειλημμένα ισχυρή πίεση από την επιστημονική κοινότητα προς τους εκτροφείς, να μετριάσουν τις φυσικές αλλαγές στην εμφάνιση της φυλής ώστε να είναι συμβατές με την υγεία και την ευζωία του ζώου. Ο αρχικός μικρός πληθυσμός ζώων που επιλέχτηκε για τη δημιουργία της φυλής, οι επανειλημμένες αιμομιξίες (inbreeding), η εντατική και ανεξέλεκτη εκτροφή τους τα τελευταία χρόνια (overbreeding) αλλά και η "τάση μόδας" που απαιτεί ζαρωμένα δέρματα και παραμορφωμένα πρόσωπα έχει βυθίσει τη φυλή σε ένα γονιδιακό τέλμα, ασύμβατο με τη ζωή. Έτσι, από την μια περιορίστηκε η γονιδιακή δεξαμενή της ράτσας και από την άλλη συσσώρεύτηκαν παθολογικές μεταλλάξεις στο γονιδίωμα της. Σύμφωνα με την έρευνα, έχει περιοριστεί η ποικιλομορφία ακόμα και σε πολύ "ζωτικές περιοχές" του γονιδιώματος όπως για παράδειγμα οι περιοχές που εκφράζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, κάτι που εξηγεί τα ασυνήθιστα υψηλά ποσοστά αλλεργιών που παρουσιάζει η φυλή τα τελευταία χρόνια.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι αδύνατο πλέον να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα υγείας με επιλεκτική διασταύρωση σκύλων της φυλής αυτής. Έτσι, μια ομάδα Ελβετών επιστημόνων, σε μια προσπάθεια να αυξήσουν την ποικιλομορφία της φυλής άρχισαν επιλεγμένες διασταυρώσεις των αγγλικών μπουλντόγκ με μια άλλη ράτσα, το "παλιό αγγλικό μπουλντόγκ".
Παρόλα αυτά, ακόμα και σήμερα, πολλοί ασυνείδητοι εκτροφείς και ιδιοκτήτες επιμένουν στη διασταύρωση μπουλντογκ ακόμα κι αν τα σκυλιά τους πάσχουν από κληρονομικά νοσήματα, ακόμα κι αν τα σκυλιά τους δεν μπορούν να ζευγαρώσουν παρά μόνο με τεχνητή σπερματέγχυση.
Η επιστημονική κοινότητα, φωνάζει για ακόμα μια φορά, πλέον με αποδεικτικά στοιχεία, ότι βρισκόμαστε σε λάθος δρόμο. Η μανιώδης και ανεξέλεγκτη εκτροφή σκύλων από ασυνείδητους εκτροφείς, η έλλειψη θέσπισης περιοριστικών νόμων στην εκτροφή και πώληση ζώων, αλλά και η απουσία κριτηρίων υγείας από στις εκθέσεις ζώων (dog show) θα οδηγήσουν αργά ή γρήγορα στον αφανισμό όλου του "υγιή" γονιδιώματος των φυλών. Τα αγγλικά μπουλντόγκ είναι μόνο ένα παράδειγμα, αυτό που μελετήθηκε! Πολύ πιθανόν κι άλλες φυλές να βρίσκονται σε αντίστοιχο γονιδιακό αδιέξοδο.Κλείνοντας, ξεκαθαρίζω την δική μου άποψη η οποία είναι σαφής και ταυτίζεται με την άποψη της επιστημονικής κοινότητας:
"No dog breed has ever been improved by the capricious and arbitrary decision that a shorter or longer or flatter or bigger or smaller or curlier ‘whatever’ is better. Condemning a dog to a lifetime of suffering for the sake of looks is not an improvement; it is torture.”
Η έρευνα έχει δημοσιευτεί στο Canine Genetics and Epidemiology στις 29 Ιουλίου 2016.
Επιμέλεια άρθρου
Δήμητρα Σωφρονίου
Κτηνίατρος DVM
0 comments:
Post a Comment